Jan Paweł II 16.10.2002 roku ogłosił list apostolski do
biskupów, duchowieństwa i wiernych o różańcu świętym - Rosarium
Virginis Mariae - a czas od października 2002 do października roku 2003
ogłosił rokiem różańca, warto choć w kilku słowach przypomnieć sobie co
to jest różaniec, jego genezę i związaną z tym historię życia
religijnego, oraz znaczenie modlitwy różańcowej w życiu kościoła i
naszym osobistym.
Zwyczaj odmawiania różańca jest bardzo dawny. Sięga czasów
przed narodzeniem Chrystusa. Różaniec powszechnie stosowali w Indiach
wyznawcy Wisznu i Siwy, także wyznawcy Buddy, Lamowie w Tybecie, a
nawet Mahometanie w Syrii i Afryce Północnej. Jakie zdziwienie było św.
Franciszka Ksawerego, kiedy zobaczył w Japonii coś podobnego do
katolickich różańców.
Jak widzimy różaniec jako taki nie powstał w Kościele
Katolickim, ale istniał dawno przed nim i jest własnością wielu narodów
i religii. Miał on też różne formy: w Chinach były nim sznury z
węzłami, podobną formę miały sznury bramińśkie. Różaniec indyjskich
Siwitów miał formę sznurków z nanizanymi perełkami owocu aksza i
składał się z 32, 64, 84,108 paciorków. Podobne różańce mieli i mają
dotąd mnisi buddyjscy. Różańce te ułatwiały modlitwę, zwłaszcza gdy
pewne formuły się często powtarzały.
Czytamy o pierwszych pustelnikach, że wyznaczali sobie do
codziennego odmawiania 100 i więcej ojcze nasz - czy też innych
pacierzy. Metodę doskonalono, posługując się sznurkami z węzłami, lub
sznurkami z nanizanymi na nich pętelkami czy kawałkami drewna. Taki
różaniec miał posiadać św. Pachomiusz i św. Benedykt z Nursji.
Najdawniejszy z zachowanych różańców pochodzi dopiero z XIII wieku.
Sznur przedstawia 158 nanizanych na nim paciorków.
Modlitwą najczęściej i najpowszechniej odmawianą była
Modlitwa Pańska, której nas nauczył sam Jezus Chrystus; modlitwa z
wszystkich modlitw najczcigodniejsza i Panu Bogu najmilsza.
Kiedy powstały zakony, kapłanów obowiązywała reguła do
codziennego odmawiania 150 psalmów. Natomiast innych, czyli braci
laików zakonnych zobowiązano do odmawiania 150 ojcze nasz. Dlatego tak
ułożone modlitwy nazwano Psałterzem Braci. Tak było u benedyktynów
jeszcze w wieku XIII.
Od XII wieku upowszechnia się w kościele zwyczaj
odmawiania Pozdrowienia Anielskiego i do nich dodano słowa św. Elżbiety
... I błogosławiony owoc żywota Twojego. A jeszcze później imię Jezus.
W wieku XVI uzupełniono słowami - Święta Maryjo Matko Boża módl się za
nami grzesznymi, teraz i w godzinę śmierci naszej amen. (rok 1515) od
średniowiecza pochodzi zwyczaj częstego odmawiania Pozdrowienia
Anielskiego.
Różaniec w postaci wielokrotnego odmawiania Pozdrowienia Anielskiego upowszechniał św. Dominik.
Jednak różaniec w obecnej formie ustalił się dopiero w
wieku XV dzięki Dominikaninowi błogosławionemu Alanusowi a la Roche.
W wieku XV ustalono ostatecznie 15 tajemnic i podzielono
je na 5 tajemnic radosnych, pięć tajemnic bolesnych i pięć tajemnic
chwalebnych. I tak było do roku 2002. Bulle papieskie począwszy od
papieża Sykstusa IV wspominają o różańcu złożonym jedynie z 15 Ojcze
Nasz i 150 Zdrowaś. Dopiero Pius V bullą z dnia 17 marca 1569 r. Po raz
pierwszy zwraca uwagę, że rozważanie tajemnic z życia Pana Jezusa jest
warunkiem koniecznym do otrzymania odpustów. Różaniec więc uzupełniono
rozważaniem tajemnic.
Papież Jan Paweł II 16 października 2002 roku dodał część IV różańca św. Tajemnice Światła.
Mimo, że różaniec powstał przed chrześcijaństwem, tak
naprawdę różaniec jest własnością chrześcijaństwa, bo dopiero w
kościele katolickim stał się powszechną własnością jego wyznawców i
przybrał formę oryginalną, własną wyróżniającą się od innych różańców,
wśród innych religii świata.
Nosi on różne nazwy: Psałterz Maryjny, Saluciones
(pozdrowienia), czy wreszcie rosarium - różaniec, to znaczy - wieniec z
róż.
Różaniec, najpopularniejszą modlitwą wiernych Kościoła Katolickiego.
Nie jest to modlitwa urzędowa kościoła. Nie wchodzi do
oficjalnej liturgii, jest natomiast modlitwą prywatną wiernych. A
jednak bez przesady można uznać ją za najpopularniejszą modlitwę
wiernych kościoła. Zna tę modlitwę każdy katolik, nawet dziecko. Jest
własnością setek milionów rzesz katolików.
Co zadecydowało o tym ?
Przede wszystkim łatwość i prostota różańca.
Składa się on przecież z modlitw codziennych,
najpowszechniej używanych. Modlitwy Pańskiej i Pozdrowienia
Anielskiego. Można go odmawiać prawie w każdym czasie i prawie w każdym
miejscu. Rozważanie tajemnic z życia Pana Jezusa i jego matki dodane w
wiekach późniejszych (XVI w.) nadało różańcowi formę rozmyślania,
kontemplacji Ewangelii, co pozwala nie tylko lepiej poznać życie
Chrystusa, ale je także naśladować.
Spopularyzowali tę modlitwę Święci Pańscy, gdyż była ona ich ulubioną modlitwą i nie rozstawali się z nią nigdy.
Najbardziej do rozpowszechnienia tej modlitwy przyczynili
się sami papieże. Zachęcając wiernych do odmawiania, ustanawiając
nabożeństwa różańcowe, (w miesiącu październiku) i święto różańcowe .
Pius V ustanowił Święto Matki Boskiej Różańcowej 7 października po
zwycięskiej bitwie pod Lepanto w roku 1571.
Wreszcie do spopularyzowania tej modlitwy przyczyniły się
bardzo objawienia N. M. Panny z różańcem w ręku, polecającej usilnie
odmawianie tej modlitwy. Tak było w Lourdes 1858 r., w Fatimie 1917 r.,
w Pompejach koło Neapolu w r. 1875 i w wielu innych miejscach (np.
Kanada, Filipiny, Meksyk).
Do spopularyzowania tej wyjątkowo pięknej modlitwy
przyczyniły się też bractwa różańcowe. Miały one ongiś w Polsce wielkie
znaczenie. W księgach bractw różańcowych można oglądać imiona królów
polskich: Zygmunta Starego, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego,
Władysława IV, Jana III Sobieskiego i Stanisława Leszczyńskiego. Są też
wpisani znani wodzowie i hetmani polscy, jak np.: Stefan Czarniecki,
Stanisław Żółkiewski, Karol Chodkiewicz, Tadeusz Kościuszko, czy
Kazimierz Pułaski.
Nim powstał żywy różaniec, znany był tzw. wieczny różaniec
został on założony w Bolonii w 1635 roku przez o. Tymoteusza Ricci.
Obliczył on że rok ma 8760 godzin. Wierni na ochotnika zgłaszali się,
wyznaczając sobie godzinę dnia czy też nocy raz w roku. Raz w roku
odmówić różaniec to nie taka znowu wielka ofiara. Zgłosiło się bardzo
wielu. W drodze losowania wybierano dzień i godzinę. Na przykład,
papież Urban VIII wylosował dla siebie godzinę 11 w nocy 22 maja 1643
roku.
Żywy różaniec - dziś tak popularny - założyła sługa boża
Paulina Maria Jaricot, w Lionie 1926 roku. Zatwierdził go papież
Grzegorz XVI w 1832 roku. Licząc się z sytuacją współczesnego
człowieka, że jest on wieczne zagoniony i zapracowany, wpadła
założycielka na pomysł, aby zobowiązać członków do odmawiania jednej
tylko dziesiątki różańca każdego dnia. Na to stać każdego, nawet
najbardziej zajętego pracą chrześcijanina. Członkowie są tak
zorganizowani, że razem tworzą grupy dotychczas po 15 osób, od roku
2002 po 20 osób tak, by był przez nich odmówiony cały różaniec - 4
części - 20 tajemnic. Obecnie do żywego różańca należą miliony osób w
Polsce. Setki w naszej parafii. Istnieje około 66 róż żywego różańca w
parafii siedleckiej. W czasie kolędy w każdej rodzinie zostawiłem
książeczkę różańca z 20 tajemnicami, prosząc usilnie ojców i matki,
mężów i żony, do wstępowania do żywego różańca.
Jan Paweł II w liście apostolskim skierowanym do biskupów,
duchowieństwa i wiernych "rosarium virginis mariae" modli się ....
"O błogosławiony Różańcu Maryi, słodki łańcuchu, który
łączysz nas z bogiem" więzi miłości, która nas jednoczysz z aniołami;
wieżo ocalenia od napaści piekła; bezpieczny porcie w morskiej
katastrofie! Nigdy cię nie porzucimy. Będziesz nam pociechą w godzinie
konania. Tobie ostatni pocałunek gasnącego życia. A ostatnim akcentem
naszych warg będzie twoje słodkie imię, Maryjo, o Królowo Różańca z
Pompei, o matko nasza droga, o ucieczko grzeszników, o władczyni,
pocieszycielko strapionych. Bądź wszędzie błogosławiona, dziś i zawsze,
na ziemi i w niebie".
Kończąc refleksję o różańcu słowami listu apostolskiego
Jana Pawła II rosarium virginis mariae, "Proszę weźcie znów ufnie do
rąk koronkę różańca, odkrywając na nowo w świetle pisma świętego jego
przeogromną moc".
Nim włożą do naszych zimnych już rąk różaniec- dziś wezwijmy go sami i zacznijmy się znów na różańcu modlić.
Pamiętajmy - różaniec pochodzi z nieba i do nieba prowadzi.
Królowo różańca świętego, módl się za nami.
Zasady Koła Żywego Różańca
W Róży musiało być 15 osób jednej płci, obecnie zaś – po modyfikacji Różańca przez Jana Pawła II – 20 osób
W ciągu miesiąca każdy odmawiał tajemnicę różańca.
Na czele każdej Róży stał zelator, którego obowiązkiem było
regularne gromadzenie członków na modlitwie różańcowej, dopilnowanie
zmiany tajemnic, zbieranie składki miesięcznej. Nie była ona
obowiązkowa, miała charakter dobrowolnej ofiary.