Kościół, jako dobra matka, od wieków udziela swoim dzieciom odpustów
ułatwiających zbawienie. Rozróżnia się:
Odpust zupełny - jest to darowanie człowiekowi przez Boga wszystkich
kar doczesnych za grzechy odpuszczone co do winy w sakramencie pokuty.
Kto uzyska odpust zupełny dla siebie, uniknie kar czyśćcowych. Kto
uzyska odpust zupełny za zmarłych, ratuje dusze z czyśćca.
Odpust cząstkowy - jest to częściowe darowanie człowiekowi przez Boga
kar doczesnych.
Warunki uzyskania odpustu zupełnego:
1. Spełnienie trzech warunków wstępnych:
- spowiedź sakramentalna lub stan łaski uświęcającej,
- przyjęcie komunii świętej,
- modlitwa w intencjach Ojca Świętego.
2. Wykluczenie wszelkiego przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet
powszedniego (dyspozycja lub "odraza" grzechu).
3. Wykonanie czynności pobożnej obdarzonej odpustem (przywiązany jest
odpust).
Brak pełnej dyspozycji wykluczenia przywiązania do jakiegokolwiek
grzechu, spowoduje obniżenie rangi odpustu, będzie to odpust cząstkowy.
Trzy warunki wstępne: spowiedź, komunia święta i modlitwa w intencjach
Ojca Świętego mogą być wypełnione w ciągu wielu dni przed lub po
wykonaniu czynności pobożnej nagradzanej odpustem, ale musi być między
nimi łączność. Po jednej spowiedzi sakramentalnej, utrzymując się w
stanie łaski uświęcającej, można uzyskać kilkakrotnie odpust zupełny, a
po komunii świętej i modlitwie w intencjach Ojca Świętego można uzyskać
tego dnia tylko raz odpust zupełny.
Odpust zupełny który można uzyskać czterokrotnie w ciągu dnia:
1. Za trwającą pół godziny adorację Najświętszego Sakramentu. Natomiast
za chwilowe nawiedzenie Najświętszego Sakramentu - odpust cząstkowy.
2. Za pobożne czytanie Pisma świętego przez pół godziny z należnym
szacunkiem dla Słowa Bożego i traktowanie tej czynności jako czytanie
duchowe. Za każdorazową lekturę Pisma świętego, ale przez krótszy czas
- odpust cząstkowy.
3. Za odprawienie Drogi Krzyżowej. Warunki konieczne:
a) nabożeństwo odprawia się w miejscu, gdzie stacje Drogi Krzyżowej
były erygowane urzędowo (w kościele, na placu przykościelnym itp.),
b) rozmyślanie Męki Pańskiej (treścią rozmyślania nie muszą być kolejne
stacje),
c) trzeba przechodzić od stacji do stacji.
Jeżeli Droga Krzyżowa jest odprawiana z licznym udziałem wiernych, co
uniemożliwia przejście od stacji do stacji, wystarczy gdy przechodzi
prowadzący to nabożeństwo lub osoba z krzyżem, a inni wierni pozostają
na swoim miejscu. Kto w ten sposób, z powodu słusznej przeszkody, np.
choroby, podróży, zamknięcia kościoła itp., nie może odprawić Drogi
Krzyżowej wg podanych wyżej warunków - zyskuje odpust zupełny.
Przynajmniej jednak przez pół godziny pobożnie będzie czytał opis albo
sam rozważał Mękę Pana Jezusa.
4. Za odmówienie cząstki różańca (czyli 5 dziesiątków) w kościele, w
publicznej kaplicy, w rodzinie, w społeczności zakonnej, w
stowarzyszeniu publicznym.
- trzeba odmówić 5 dziesiątków bez przerwy,
- modlitwę ustną trzeba uzupełniać rozmyślaniem tajemnic różańcowych,
- przy publicznym rozważaniu różańca należy zapowiadać odmawiane
tajemnice, według przyjętego zwyczaju.
Odpust zupełny który można uzyskać w oznaczonych dniach.
- Za publiczne odmówienie hymnu Veni Creator l stycznia i w uroczystość
Zesłania Ducha Świętego (odpust cząstkowy za pobożne odmówienie tego
hymnu w inne dni).
- Za odmówienie w każdy piątek Wielkiego Postu po przyjęciu komunii
świętej modlitwy Oto ja... przed obrazem Pana Jezusa Ukrzyżowanego (za
odmówienie tej modlitwy w inne dni roku w podobnych warunkach -odpust
cząstkowy).
- Za uroczyste odmówienie Przed tak wielkim Sakramentem... z wezwaniem
i modlitwą w Wielki Czwartek i w uroczystość Bożego Ciała (w innych
okolicznościach - odpust cząstkowy).
- Za udział i ucałowanie krzyża świętego w czasie uroczystej adoracji w
Wielki Piątek.
- Za odnowienie w jakiejkolwiek używanej formule przyrzeczeń chrztu
świętego:
a) w czasie nabożeństwa w wigilię Wielkanocy,
b) w rocznicę własnego chrztu (w inne dni - odpust cząstkowy).
- Za publiczne odmówienie aktu zadośćuczynienia O Jezu Najsłodszy,
któremu za miłość... w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa (w
inne dni - odpust cząstkowy).
- Za ucałowanie przedmiotu kultu religijnego (krzyża, różańca,
szkaplerza, medalika) poświęconych przez papieża lub biskupa (oprócz
odpustów cząstkowych), można uzyskać odpust zupełny w uroczystość św.
apostołów Piotra i Pawła. Dodatkowo należy odmówić wyznanie wiary.
- Za publiczne odmówienie aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Jezusowi
Chrystusowi w uroczystość Chrystusa Króla (w inne dni odpust
cząstkowy). Za nawiedzenie cmentarza z równoczesną modlitwą (może być
myślna) za zmarłych, w dniach od l do 8 listopada, można codziennie
uzyskać odpust zupełny, tylko za zmarłych. Za nawiedzenie cmentarza w
inne dni -odpust cząstkowy (również za zmarłych). Za nawiedzenie
kościoła lub kaplicy oraz odmówienie Ojcze nasz i Wierzą w Boga w Dniu
Zadusznym. Odpust ten można ofiarować tylko za zmarłych. Za publiczne
odmówienie hymnu Ciebie Boga wysławiamy... w ostatni dzień roku, jako
podziękowanie Panu Bogu za otrzymane łaski (jako podziękowanie w inne
dni - odpust cząstkowy).
- Za przyjęcie Pierwszej Komunii Świętej albo za pobożny udział w
obrzędach Pierwszej Komunii Świętej. Odpustu zupełnego może dostąpić
kapłan odprawiający pierwszą Mszę świętą i wierni, którzy w niej
uczestniczą.
- Za udział z pobudek religijnych w uroczystym nabożeństwie
eucharystycznym na zakończenie Kongresu Eucharystycznego.
- Za odprawienie rekolekcji przynajmniej przez trzy dni.
- Za uważne wysłuchanie kilku nauk misyjnych i uroczystym zakończeniu
misji.
- Za przyjęcie z pobożnym usposobieniem błogosławieństwa papieskiego
Urbi et Orbi (nawet przez radio lub telewizję).
- Za udział w nabożeństwie podczas wizytacji biskupiej w parafii.
- Za nawiedzenie kościoła parafialnego w dniu święta patrona i 2
sierpnia (Matki Boskiej Anielskiej).
- Za nawiedzenie kościoła, w którym odbywa się synod diecezjalny.
- Za nawiedzenie kościoła lub ołtarza w dniu konsekracji przez biskupa.
- Za nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonnej w uroczystościach
Założyciela zakonu.
Gdy nie ma kapłana, który mógłby udzielić umierającemu sakramentów
świętych i odpustu zupełnego, udziela go Kościół w chwili śmierci,
jeżeli ciężko chory jest "odpowiednio" dysponowany i o ile za życia
modlił się. Aby uzyskać odpust, wskazane jest pokazanie umierającemu
krzyż. Odpowiednią dyspozycją w godzinie śmierci jest stan łaski
uświęcającej i wolność do przywiązywania do jakiegokolwiek grzechu,
nawet lekkiego.
Uwaga końcowa: Kościół zachęca wiernych, aby ofiarowali uzyskane
odpusty za zmarłych, co może zapewnić odpust zupełny dla siebie w
godzinie śmierci. Należy pamiętać jednak, że odpust zupełny, jak i
cząstkowe można uzyskać tylko dla siebie lub dla zmarłych, nie można
ich natomiast ofiarować za osoby żyjące.
Odpust cząstkowy:
l. Jeśli wierny wykonując swoje obowiązki i znosząc trudy życia wznosi
z pokorą i ufnością myśli do Boga, odnowi akty strzeliste, np. Jezu
Chryste, zmiłuj się nad nami.
2. Jeśli wierny powodowany motywem wiary pośpieszy z pomocą
potrzebującym współbraciom, pomagając im osobiście lub dzieląc się z
nimi swoimi dobrami.
3. Gdy wierny, aby się umartwić, odmówi sobie czegoś dozwolonego ale
przyjemnego dla siebie. Warunek ten ma zachęcić wiernych do
praktykowania dobrowolnych umartwień.
Wykaz bardziej znanych modlitw, do których przywiązany jest odpust
cząstkowy:
Anioł Pański...,
modlitwa po komunii świętej - Duszo Chrystusowa..., Wierzę w Boga...,
Psalm 129;
litanie zatwierdzone dla całego Kościoła (obecnie 6);
modlitwa do Matki Boskiej - Pomnij o Najdobrotliwsza Panno Maryjo...
antyfony maryjne: Witaj Królowo..., Pod Twoją obronę...
za zmarłych - Wieczny odpoczynek...
inne:
Ciebie Boga wysławiamy..., O Stworzycielu Duchu przyjdź..., Magnificat
oraz
odmówienie różańca,
odprawienie Drogi Krzyżowej,
nawiedzenie Najświętszego Sakramentu,
odwiedzenie kościoła lub cmentarza i modlitwą za Ojca Świętego, za
zmarłych,
a także za sam znak krzyża świętego.
Odpust zupełny związany z Koronką do Miłosierdzia Bożego
Na prośbę ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski, skierowaną w imieniu
całego Episkopatu Polski do Ojca Świętego o udzielenie odpustu
zupełnego odmawiającym Koronkę do Miłosierdzia Bożego, Stolica
Apostolska odpowiedziała następującym dokumentem:
Dnia 12 stycznia 2002 r.
Penitencjaria Apostolska na mocy uprawnień specjalnie udzielonych jej
przez Papieża chętnie przyjmuje przedstawioną prośbę i postanawia, co
następuje: Odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami (mianowicie
sakramentalna spowiedź, Komunia eucharystyczna i modlitwa w intencjach
Ojca Świętego) udziela się w granicach Polski wiernemu, który z duszą
całkowicie wolną od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu pobożnie
odmówi Koronkę do Miłosierdzia Bożego w kościele lub kaplicy wobec
Najświętszego Sakramentu Eucharystii, publicznie wystawionego lub też
przechowywanego w tabernakulum. Jeżeli zaś ci wierni z powodu choroby
(lub innej słusznej racji) nie będą mogli wyjść z domu, ale odmówią
Koronkę do Miłosierdzia Bożego z ufnością i pragnieniem miłosierdzia
dla siebie oraz gotowością okazania go innym, to pod zwykłymi warunkami
również zyskują odpust zupełny, z zachowaniem przepisów co do "mających
przeszkodę", zawartych w numerach 24 i 25 Wykazu odpustów ("Enchiridii
Indulgentiarum"). W innych zaś okolicznościach odpust będzie cząstkowy.
Niniejsze zezwolenie zachowa wieczystą ważność, bez względu na
jakiekolwiek przeciwne zarządzenia.
x. Zbigniew Bartosiewicz AD 2008
Proboszcz Parafii Rzymsko Katolickiej
pw. Matki Bożej Bolesnej
w Strudze